اسلام با گفتگو و تناظر آرای دیگران رشد و توسعه پیدا کرد و گفتمان بر اساس عقلانیت، منطق و خرد، درک اندیشه‌های متقابل، معضلات جامعه و ارائه راه‌حل‌های مفید و مثمر ثمر در خنثی کردن بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، از مبانی اسلام محسوب می‌شود.
آیات فراوانی در قرآن کریم ناظر بر اهمیت گفتگوست. پیامبر بزرگوار اسلام نیز راجع به گفتگو تأکید داشتند؛ مروری بر کلمات گهرباری که از ایشان به یادگار مانده و همین‌طور سیره آن حضرت، نشان می‌دهد معمولاً مشورت، گفتگو و احترام به آرای دیگران جزئی از سبک زندگی ایشان بوده‌است. این سنت در ائمه معصومین(ع) نیز به همین منوال ادامه پیدا کرد و از همه مهم‌تر، آیه ۶۴ سوره آل‌عمران است که میفرماید: بگو ای اهل کتاب! بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم و چیزی را با او شریک قرار ندهیم و برخی، برخی را به جای خدا به ربوبیت تعظیم نکنیم. پس اگر از حق روی گردانند، بگویید شما گواه باشید که ما تسلیم فرمان خداییم. در این آیه، خداوند صریحاً به پیامبر(ص) دستور می‌دهد نه در برابر هم‌کیشان و مسلمانان، بلکه در برابر اهل کتاب و سایر ادیان، از باب تعامل وارد شوند و میفرماید با هم جمع شوید و با هم نظر مشترک داشته‌باشید و همه روی یک ایده واحد یعنی توحید تأکید کنید. این آیه و دیگر آیات قرآن که پیامبر(ص) پیروان سایر ادیان را به شعاری واحد دعوت می‌کند، اساساً نوعی فخر برای بشریت به شمار می‌آید؛ پیام این است: بیاییم از تفرق و انشقاق فاصله بگیریم و همه بر محور مشترکمان یعنی توحید، اجتماع کنیم.
پیامبر گرامی اسلام، در عمل هم اهل گفتگو بود. وقتی ندای اسلام از مدینه به گوش جهانیان رسید، شمار زیادی از یهود و نصاری به مدینه آمدند و با پیغمبر به گفتگو نشستند. ایشان نیز با طمأنینه و روی باز از آن‌ها استقبال کردند. حتی در تاریخ و روایات آمده، یکبار جمعی از اهل‌کتاب، روز یکشنبه موفق به دیدار پیامبر شدند که روز عبادتی اهل‌کتاب محسوب می‌شود، لذا مکانی برای اجرای مراسم آیینی خود درخواست کردند و پیامبر(ص) اجازه داد در مسجدالنبی به عبادت بپردازند. همین نگاه و انعطاف‌پذیری پیامبر گرامی اسلام(ص) باعث شد خیل زیادی از افراد حاضر در آن جمع به اسلام گرایش پیدا کنند.
دیدگاهتان را بنویسید