افسانه‌ استر و مردخای،داستانی قدیمی در یکی از کتب و رساله‌های دینی یهود، موسوم به «مگیلای استر» است. این داستان به لحاظ واقعیت تاریخی یا افسانه صرف بودن،در میان تاریخدانان محل شک و تردید می‌باشد و تحلیل‌ها و حواشی فراوانی پیرامون آن، به ‌ویژه جشن مشهور مرتبط با این داستان یعنی جشن یهودی «پوریم» مطرح است.این موضوع در میان مورخان و پژوهشگران خارجی ، از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته ونظریات گوناگونی در خصوص ریشه‌ها، شخصیت‌ها، ابعاد تاریخی واعتقادی و... آن عرضه شده،لیکن کمتر اثری است که در داخل کشور به صورت مستقل و تخصصی به این مسئله پرداخته باشد. البته مقالات متعددی در این باب نگاشته شده،اما منابع کتبی، محدود است. در همین راستا،به ‌تازگی «مرتضی عرب‌زاده سربنانی» در کتابی باعنوان«افسانه استر و مردخای؛ وا کاوی خاستگاه جشن پوریم»، مقوله پیش‌ گفته را از همه‌ جوانب، مورد بررسی وتحلیل قرار داده‌است که از بابت تازگی اثر،زوایای مورد تأکید و اتخاذ رویکرد تخصصی،قابل‌ توجه می‌باشد. ‌در یادادشت حاضر،این کتاب معرفی شده و موضوعات مطرح در آن مورد اشاره قرار می‌گیرد.

صهیونیسم سیاسی، روشی بود که نخستین بار  در قرن ۱۹ توسط تئودور هرتصل مطرح شد. طلایه‌داران این جنبش در یهودیت به نام ملی‌گرایان معروفند و هدف اصلیشان دستیابی به آرمان صهیونیسم و تأسیس یک دولت ملی برای جامعه یهودیان در فلسطین بود.